Hacktivizm, “hack” (bilgisayar korsanlığı) ve “aktivizm” (toplumsal hareket) kelimelerinin birleşiminden türetilmiş bir terimdir. Hacktivistler, teknolojiyi bir protesto aracı veya farkındalık yaratma yöntemi olarak kullanarak mevcut toplumsal veya siyasi sorunlara dikkat çekmeyi amaçlar.
Hacktivizm, dijital çağın getirdiği yeniliklerle birlikte, geleneksel aktivizmin devamı niteliğinde ortaya çıkmıştır. Günümüz dünyasında internet, uluslararası iletişimi ve bilgi paylaşımını kolaylaştırırken aynı zamanda yeni mücadele alanları da yaratmıştır. Hacktivistler, bu dijital dünyayı kullanarak baskıcı rejimlere, adaletsizliklere, sansüre veya etik dışı uygulamalara karşı bir direniş biçimi geliştirmiştir.
Hacktivizmin Temel Amaçları ve Hedefleri
Hacktivistlerin hedefleri ve amaçları, eylemin niteliğine ve grupların ideolojilerine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Ancak genel anlamda hacktivizmin temel hedefleri şu şekilde sıralanabilir:
Sansürle Mücadele: Bazı hacktivist gruplar, hükümetlerin veya şirketlerin uyguladığı internet sansürüne karşı çıkarak bilgiye özgürce erişim sağlamayı amaçlar. Örneğin, belirli bir ülkede engellenen web sitelerini erişilebilir hale getirmek hacktivistlerin sıkça başvurduğu bir yöntemdir.
Haksızlıkları Duyurmak: Hacktivistler, toplumsal veya çevresel adaletsizliklere dikkat çekmek için dijital araçları kullanabilir. Bu, genellikle bir web sitesinin hacklenmesi ve üzerinde protesto mesajlarının yayınlanması şeklinde gerçekleşir.
Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Devletlerin veya büyük şirketlerin gizli kalmasını istediği bilgileri ifşa ederek şeffaflık talep ederler. Örneğin, Wikileaks bu tür faaliyetlerle tanınan bir platformdur.
İfade Özgürlüğünü Savunmak: İfade özgürlüğünü kısıtlayan yasalar veya politikalar hacktivistlerin sıkça hedef aldığı konulardır. Bu tür eylemler, genellikle çevrimiçi forumlar veya sosyal medya platformlarında gerçekleştirilir.
Siyasi Protestolar: Hacktivist gruplar, otoriter rejimlere karşı dijital direniş eylemleri düzenleyebilir. Bu, hükümet web sitelerinin çökertilmesi veya propaganda araçlarının devre dışı bırakılması gibi yöntemleri içerir.
Hacktivizm Türleri
Hizmet Engelleme (DoS) Saldırıları
Avrupada aktivistler yollara oturarak protesto ettikleri eylemin gerçekleşmesini önlerler.
Hacktivistler, DoS saldırılarında benzer bir yöntem kullanır. Bir web sitesinin içeriğini değiştirmeden, siteye çok sayıda talep göndererek sunucusunu aşırı yüklerler ve siteyi normal ziyaretçilere kullanılamaz hale getirirler.
Doxing
Doxing, hassas veya utanç verici belgelerin kamuya açıklanmasını içerir. Hedefler genellikle faaliyetlerinin halka sızdırılması durumunda çok şey kaybedecek kişiler veya oluşumlardır. Örneğin, hükümet yetkilileri, şirket yöneticileri, ordu veya kolluk kuvvetleri.
RECAP Yazılımı Kullanımı
RECAP, kullanıcıların ABD Federal Mahkemesi’ne ödeme yapmadan erişmek zorunda oldukları belgelerin kopyalarını bulmalarını sağlayan bir yazılımdır. Hacktivistler bu yazılımı ücretsiz erişmek için birtakım girişimlerde bulunmuştur.
Geo-Bombing
Geo-bombing, bir hacktivistin bir videonun nerede çekildiğini gösteren coğrafi konum özelliğini kullanmasıdır. Bu, genellikle izleyicilerin siyasi mahkumların veya insan hakları savunucularının nerede tutulduğunu görmesini sağlamak için kullanılır.
Web Sitesi Aynalama
Bir web sitesi sansürlendiğinde, hacktivistler sitenin içeriğini kopyalayıp farklı bir URL altında yayınlayabilirler. Sansür uygulayan otorite tarafından engellenmeyen bu ikinci URL, içeriğin halk tarafından erişilebilir kalmasını sağlar.
Web Sitesi Kodunu Değiştirme
DoS saldırıları bir web sitesinin içeriğini etkilemezken, hacktivistler bir web sitesinin kodunu değiştirdiğinde, ziyaretçilere bir mesaj veya hata görüntülenir. Bu şekilde bir organizasyonun imajını ve mesajını yeniden tanımlayabilirler. Bunu başarmak için hacktivistler, keylogger yazılımları veya sahte web siteleri kullanarak yönetici giriş bilgilerini ele geçirip site kodunu değiştirebilir.
Ünlü Hacktivist Gruplar
Hacktivizmin tarihine baktığımızda, bu hareketin 1990’ların başlarına kadar uzandığını görürüz. Erken dönem hacktivist gruplar, internetin yeni bir iletişim aracı olarak kullanılmaya başlandığı bu dönemde dikkat çekici eylemler gerçekleştirmiştir.
Cult of the Dead Cow (cDc): 1980’lerin sonunda kurulan bu grup, hacktivizmin öncülerinden biri olarak kabul edilir. Özellikle ifade özgürlüğü ve insan hakları konularında farkındalık yaratmaya çalışmışlardır.
Electronic Disturbance Theater: 1990’larda aktif olan bu grup, dijital sit-in’ler düzenleyerek Zapatista hareketine destek vermiştir.
Anonymous: Günümüzde en çok tanınan hacktivist gruplardan biri olan Anonymous, sansürle mücadele, ifade özgürlüğü ve şeffaflık konularında birçok eylem gerçekleştirmiştir.
Hacktivistlerin Ünlü Girişimleri
WikiLeaks’in DDoS Saldırıları (2012)
WikiLeaks, ABD hükümetinin baskısıyla PayPal, Visa, Amazon ve Mastercard gibi hizmet sağlayıcıların bağışları engelleme kararına yanıt olarak bu şirketlere DDoS saldırıları düzenledi ve web sitelerini devre dışı bıraktı.
Black Lives Matter Hareketi
Anonymous, Minneapolis polis departmanını hedef alarak ırksal adaletsizlikleri ifşa etmek için Black Lives Matter hareketini destekledi. Bu kampanya sırasında Anonymous’un Twitter hesabı 3,5 milyon takipçiye ulaştı. Ayrıca, DDoS saldırılarıyla polis departmanının web sitesini kapattı.
